Obraz MATKI BOŻEJ MIŁOSIERDZIA
(zwanej też „Łaskawą”)
z głównego ołtarza w kościele
pw. św. Michała Archanioła w Mieścisku
Obraz Matki Bożej (145 cm. x 78 cm.) umieszczony wcześniej w bocznym ołtarzu, od roku 2015 przeniesiony do głównego ołtarza, to najstarszy z zabytków w parafii św. Michała Archanioła. Obraz bez wątpienia pochodzi z końca XVII lub początku XVIII wieku (potwierdza to budowa technologiczna i technika malarska oryginału - zastosowane pigmenty, sposób opracowania, wykorzystane do namalowania płótno). Jest cennym przykładem malarstwa póżnobarokowego – został wykonany prawdopodobnie do istniejącego wcześniej drewnianego kościoła. Srebrne koszulki, również XVIII wieczne, świadczą o szczególnym kulcie jakim otaczano przedstawienie od samego początku.
Matka Boska z Dzieciątkiem określana ikonograficznie Hodigitria, namalowana jako półfigura Marii, stoi frontalnie a Jej splecione dłonie podtrzymują Dzieciątko. Mały Chrystus, w ujęciu trzy czwarte, ma głowę zwróconą na patrzącego. Prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma kulę z krzyżem. Jego stopy, ułożone w naturalnym układzie, są bose. Twarz Matki o jasnej karnacji, z migdałowym kształtem oczu, patrzących na modlących się u stóp ołtarza, łukowatymi brwiami, wydłużonym prostym nosem, charakteryzuje bardzo delikatny modelunek.
Kolorystyka płaszcza jest intensywnie błękitna, z ciemnym wyrazistym modelunkiem, a figura Marii - smukła. Na czole Marii jawi się krzyż teutoński (templariuszy), a na prawym rękawie ośmioramienna gwiazda. Kolorystyka obrazu jest bardzo żywa i świetlista. Dzieciątko ma jasne włosy ,ułożone w drobne pukle loków. Jego ugrową tunikę zdobią koronkowe zakończenia.
Nie jest znany autor obrazu. Obraz nie posiada sygnatury. Artysta zapewne zaczerpnął natchnienie z typu Matki Boskiej Śnieżnej. Cudowny obraz pochodzący z IX w. znajduje się w kaplicy paulińskiej bazyliki Santa Maria Maggiore, zwanej też Salus Populi Romani, czyli Ocalenie Ludu Rzymskiego. Kult tego obrazu był znaczący. W połowie XVI w. za panowania Piusa V na prośbę Karola Boromeusza i Franciszka Borgiasza wykonano pięć wiernych kopii obrazu Matki Boskiej Śnieżnej. Jedna z nich trafiła do Polski do kościoła oo. Dominikanów w Krakowie.
Sława tego przedstawienia szczególnie rozwinęła się w Polsce po roku 1621, po zwycięstwie pod Chocimiem. Powszechnie kojarzono je ze wstawiennictwem Matki Boski Śnieżnej z Krakowa, patronki walk z niewiernymi. Właśnie w pierwszej ćwierci XVII w. powstały liczne kopie obrazu krakowskiego.
Można przypuszczać, że Matka Boska Miłosierdzia z Mieściska jest właśnie taką kopią sięgającą tradycji rzymskiej. W kronikach parafialnych istnieje zapis, że to „…oryginalny obraz cudami, łaskami słynący”.
W drugiej połowie XIX wieku wykonano kopię obrazu Matki Boskiej Mieściskiej. Kopia wykorzystywana była jako feretron – obraz noszony na procesjach, podczas gdy oryginał pozostawał w kościele, w ołtarzu. Kopia zachowała się do dzisiaj. Sam fakt, iż kopię obrazu sporządzono i wykorzystywano na procesjach świadczy o wyjątkowym kulcie jaki otaczał oryginalny obraz.
Z wizytacji kanonicznej, którą przeprowadził w Parafii św. Michała Archanioła ks. Prymas Stefan kard. Wyszyński pozostał zapis: „… W prawej kaplicy w ołtarzu piękny i oryginalny obraz Matki Boskiej w srebrnej sukience. Byłoby do zastanowienia się, czy nie umieścić go w głównym ołtarzu…”. Zaświadcza też o tym fakcie ks. prob. Zbigniew Lewandowski, do którego Prymas Tysiąclecia powiedział: „synu, mógłbyś Ją przenieść do głównego ołtarza”.
Obraz w przeszłości ocalał z pożaru, a ściśle mówiąc z pożaru ocalała sama postać Madonny i Dzieciątko (wszystko to co było zakryte przez srebrne koszulki). Tło obrazu obcięto, same postacie naklejono na prześcieradło i przemalowano. Oryginalną warstwę malarską pokrywało miejscami ponad osiem warstw przemalowań. Przynajmniej tyle razy obraz był na przestrzeni wieków odnawiany. Katastrofalny stan zachowania obrazu w obecnych czasach spowodował w roku 2014 podjęcie prac konserwatorsko – restauratorskich. Był to jeden z ostatnich momentów, w jakim można było przystąpić do prac – dalsza zwłoka groziła bezpowrotną utratą zabytku.
W trakcie żmudnego procesu konserwacji i restauracji zrekonstruowano zniszczone partie tła – zarówno płótna jak i warstwy malarskiej. Usunięto wtórne warstwy umożliwiając odzyskanie pierwotnego wyglądu. Srebrne sukienki po odnowieniu umieszczone są w osobnej ramie, która w razie potrzeby wciągana jest przed oryginał – wtedy Matka Boża „ubrana jest w sukienki”.
Zauważyć można wzrost pobożności maryjnej w parafii. Parafianie chętnie śpiewają nowe pieśni ułożone dla Matki Bożej Miłosierdzia. Parafianie dają także świadectwa o łaskach wymodlonych przy tym obrazie.
(Obraz Matki Boskiej Sykstyńskiej, który poprzednio był w głównym ołtarzu, został także poddany pracom konserwatorskim i w nowej dębowe, częściowo zdobionej złotem, ramie umieszczony w prezbiterium na bocznej ścianie).
W czerwcu 2022 r. Stolica Apostolska przesłała dokument zatwierdzający odpust Matki Bożej Miłosierdzia. Na prośbę proboszcza Parafii św. Michała Archanioła w Mieścisku Ojciec św. Franciszek ustanowił drugi parafialny odpust, który będzie obchodzony corocznie 16 listopada.
